Business model canvas: Wszystko, co musisz wiedzieć w mniej niż 20 minut

Czy kiedykolwiek próbowałeś rozpocząć biznes bez przygotowania? Bez pomysłu? Z 0 umiejętnościami? Bez znajomości swojego celu? Radzimy Ci tego nie robić, jeśli masz projekt stworzenia. Abyś mógł zacząć, postanowiliśmy porozmawiać z Tobą o Business model canvas. Chodź nie będziemy dzisiaj nawlekać koralików 🦪

Business model canvas : Definicja

Zaczniemy bezpośrednio od podstaw. Business model canvas, co to jest? Podobnie jak Biznes Plan, jest to dokument 📄, który pozwoli Ci umieścić wszystko, co związane z modelem biznesowym Twojej firmy. Napisanie biznesplanu to ważny krok w tworzeniu Twojej firmy. W rzeczywistości, poprzez jeden dokument lub stronę (która może mieć charakter współpracy), będziesz w stanie określić swoje cele i priorytety. Oczywiście, ten istotny dokument jest wizualny, ponieważ na pierwszy rzut oka, będziesz miał dostęp do wszystkich informacji swojego tzw. modelu biznesowego. Dokument ten będzie szczególnie przydatny 💡 przy tworzeniu swojego biznesu i można w nim znaleźć takie informacje jak:

• Twoi kluczowi partnerzy.
• Twój kluczowy biznes.
• Twoja propozycja wartości.
• Koszty struktury.
• Twoje źródła przychodów.
• Twoja segmentacja klientów.
• Twoje różne kanały komunikacji.
• Kluczowe zasoby.
• Twoje relacje z klientami.

Nie martw się, są to pojęcia, które będziemy omawiać w całym artykule i wyjaśnimy, co należy umieścić w każdym z wymienionych punktów.

Kluczowi partnerzy

W tej części Business model canvas postaramy się zrozumieć, kim są osoby strategiczne ⚡ w realizacji Twojego projektu. Osoby wchodzące w skład kluczowych partnerów są niezbędne, ponieważ to właśnie one dostarczą Ci to, czego brakuje Ci wewnętrznie. Kiedy Twoja firma nie jest w stanie zapewnić wszystkich kluczowych działań w projekcie, będziesz musiał sprowadzić osoby z zewnątrz, które wypełnią Twoją brakującą potrzebę.

Może to być dostawca bawełny, jeśli jesteś producentem skarpet 🧦 na przykład (bo nie zbierasz bawełny na przykład). Ale są też inni (poza dostawcami) kluczowi partnerzy tacy jak:

• Banki (możesz potrzebować kredytu).
• Księgowy (jeśli nie masz go w firmie).
• Deweloper (lub inny zewnętrzny dostawca).
• Jeden lub więcej partnerów.
• Współpracownicy ❤️ (mogą mieć niezbędne zasoby dla Twojego biznesu).

Kluczowe działanie w Business model canvas

W tej części będziesz musiał wypełnić wszystko, co Twoim zdaniem jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania Twojego projektu. Chodzi o podkreślenie działań, które zamierzasz wprowadzić, aby Twoja propozycja wartości zabłysła (nie martw się, wrócimy do tego za chwilę).

A jeśli w Twojej podstawowej działalności są umiejętności, których brakuje, możesz je dodać w kluczowych partnerach 🗝️. Oczywiście wszystko jest powiązane, ponieważ Twoje kluczowe działania zależą od kluczowych zasobów (w przypadku, gdy potrzebujesz dostawców, aby sprzedać swoje małe skarpetki). Możesz zdefiniować swoją kluczową działalność, jak również czynności, które zamierzasz zlecić podwykonawcom, oczywiście określając je.

To właśnie w tym bloku będziesz musiał podkreślić działania, które charakteryzują Twoją firmę i które w związku z tym tworzą również wartość dla Twojego klienta.

Propozycja wartości

Jeśli zajmujesz się tworzeniem biznesu, czy kiedykolwiek zadałeś sobie pytanie :

• Co sprawia, że mój produkt przemawia ❤️ do mojego klienta? Albo przemówi do mojego przyszłego klienta ?
• Co jest tą małą dodatkową rzeczą, która odróżnia mnie od konkurencji?
• Czy rozwiązuję jakiś szczególny problem?
• Jak mogę stworzyć wartość?

Jeśli nigdy nie zastanawiałeś się nad tymi pytaniami, to może czas się zatrzymać i przerwać wszystko. W tworzeniu biznesu i kiedy robisz business model canvas, twoja propozycja wartości musi dać wszystkie informacje o wartości, którą wkładasz w swój produkt. To jest to, co dostarczysz swoim leadom. Z propozycją wartości, zrobisz trochę psychologii, aby zrozumieć swoich klientów. Stawiasz się w ich butach i tworzysz wartość dla swojego produktu. Aby to zrobić, będziesz potrzebował:

• Zrozum potrzeby klienta.
• Poznaj środowisko klienta.
• Zrozum ich frustracje.
• Wiedz, czego oczekują Twoi klienci.

Jeśli musimy podać przykład dla twojej propozycji wartości, możemy zaoferować ten. Powiedzmy, że chcesz wprowadzić na rynek pojazd elektryczny 🚗. Twoja propozycja wartości może być wyższym zasięgiem niż jakikolwiek pojazd elektryczny znany do tej pory. Wyróżniasz się na tle konkurencji i adresujesz potencjalny punkt frustracji, którym jest ładowanie baterii i jesteś innowacyjny ( tworząc wartość).

Koszty struktury

Bez zaskoczenia, tytuł oznacza dokładnie to, co mówi. W tej sekcji umieścimy wszystko co związane z kosztami Twojej struktury, Twojego biznesu. Jeśli zwracasz uwagę na poszczególne sekcje Business model canvas, to wiesz, że dla każdej kategorii będą koszty. W tej sekcji będziesz musiał wypełnić wszystkie informacje budżetowe związane z Twoim projektem i zrobić prognozę. Co więc umieścimy w tym polu. Oto odpowiedzi:

• Koszty 💰 sprzętu (komputer, maszyna…).
• Czynsz, jeśli masz lokal lub biura.
• Koszt pojazdów (jeśli je posiadasz).
• Koszty Twojej komunikacji.
• Naprawy (musisz je przewidzieć).
• Wynagrodzenie dla pracowników.
• Połączenie z internetem.
• Twoje zakupy 🤑 u swoich dostawców.
• Spłata kredytu.
• Twoje różne ubezpieczenia.
• Etc…

Musisz pamiętać, że będziesz musiał odnotować koszty stałe, czyli takie, które nie ulegną zmianie (jak np. czynsz czy wynagrodzenia) oraz określić koszty zmienne. Jak sama nazwa wskazuje, koszty są zmienne i może to być zakup surowców oraz wydatki, które zmieniają się w zależności od ilości.

Źródła przychodów w Business model canvas

Nie okłamujmy się, jeśli zakładasz firmę, to nie tylko dla przyjemności jej prowadzenia. Na pewno chcesz zarabiać, generować dochody dla wszystkich osób, które z Tobą współpracują, a zatem zarabiać. W sekcji „Źródło dochodu” na Business model canvas wypełnisz przepływy pieniężne, które odpowiadają obrotom Twojego biznesu.

Ważne jest, aby pokazać zarówno źródła przychodów, jak i strukturę kosztów, abyś mógł oszacować swój zysk brutto. Dlatego będziesz musiał określić, jakiego typu strukturą jesteś, jaki rodzaj płatności wdrożysz i jaki jest Twój model biznesowy (low-cost? subskrypcja? freemium?…). Istnieje kilka kategorii dla Twoich źródeł przychodów:

• Reklama (możesz sprzedać widoczność np. jakiejś firmie).
• Subskrypcje lub leasing (ustawiasz ofertę, którą użytkownik będzie mógł opłacać z określoną częstotliwością).
• Mikrotransakcje (na przykład kupno aplikacji na komórkę lub broni w grze wideo).
• Stawka godzinowa ⌚ (oferujesz usługę na podstawie zapotrzebowania i pobierasz opłatę za godzinę).
• Ryczałt za użytkowanie (np. zużycie danych w telefonie komórkowym).
• Prowizje (takie jak na przykład afiliacja).

Jest wiele innych, to zależy tylko od Ciebie i modelu biznesowego firmy, którą chcesz założyć.

Segmentacja klientów

Tak, nawet w płótnie modelu biznesowego, jesteś proszony o poznanie swojego celu i segmentu klientów oraz o stworzenie małej persony (no prawie). W rzeczywistości, bez wchodzenia w szczegóły, będziesz w stanie sprecyzować swój idealny typ klienta. Będziesz musiał umieścić w tym polu typowe profile, które reprezentują twoich klientów. Będziemy mówić o twoim rdzeniu ❤️ celu, ale także o różnych profilach, które reprezentują twój cel. Aby pomóc Ci zrozumieć swoich klientów, musisz wziąć pod uwagę kilka kryteriów:

• Wszystko, co związane z wiekiem, płcią, lokalizacją, stanem cywilnym (lub rodzinnym), zatrudnieniem… Są to tak zwane „kryteria społeczno-demograficzne”.
• Powinieneś również pomyśleć o kryteriach dotyczących gustów, nawyków i stylu życia Twojego klienta. Możesz użyć kwestionariuszy i informacji zwrotnych, jeśli potrzebujesz dogłębnych informacji o swoich obecnych klientach.
• W tym ostatnim punkcie skupisz się na zachowaniach swoich klientów. Zadasz sobie pytanie, jak kupują (w internecie (na przykład na bazarze?) W sklepie fizycznym?)), jakie są ich zwyczaje zakupowe i częstotliwość. W rzeczywistości skupiasz się na tym, co klientowi podoba się w Twoim produkcie (cena, design, funkcjonalność, stosunek jakości do ceny…).

Podamy Ci przykład segmentacji klientów: Powiedzmy, że sprzedajesz owoce i warzywa 🍎. Twoimi klientami mogą być firmy, które chcą mieć owoce co tydzień, małe sklepy spożywcze, ale także osoby prywatne. Oni są częścią Twojej segmentacji klientów.

Kanały komunikacyjne

Bez haczyka, to część Business model canvas, w której będziesz musiał zdecydować, jak dotrzesz do swoich klientów. Wpiszesz zatem wszystkie elementy swojego planu komunikacyjnego, aby się komunikować (bez Sherlocka), ale także sprzedawać. Co ważne w tej części, będziesz musiał wyszczególnić wszystkie działania, które wprowadzisz w życie, aby osiągnąć swój cel 🎯. Będzie to więc obejmować:

• Promuj ofertę swojej firmy.
• Wybierz kanały, w których będziesz nadawać swoją wiadomość, aby znaleźć swoich klientów (filmy, sieci społecznościowe, e-mailing…).
• Wiadomość, którą ustawisz, aby dotrzeć do swoich klientów.

Możesz całkiem zdecydować się na reklamę organiczną (nie płatną, taką jak SEO) lub odwrotnie pójść na płatną reklamę (Google Adwords na przykład), ale możesz też połączyć te dwie rzeczy. Wiedz, że korzystanie z sieci społecznych (takich jak Facebook i LinkedIn) może być świetnym pomysłem, jeśli chcesz się rozwijać. Możesz również korzystać z przekazu ustnego, a także pojawiać się na targach lub wystawach, jeśli Twoja firma się do tego nadaje.

Kluczowe zasoby

Ważne jest, aby znać swoje kluczowe zasoby, kiedy zaczynasz projekt. Te różne zasoby mogą być :

• Intelektualne 🧠(jak prawa autorskie, patenty czy nawet znaki towarowe).
• Materialne (mówimy o zasobach fizycznych, takich jak maszyny, sprzęt komputerowy, Twoje zapasy, narzędzie do zarządzania…).
• Ludzkie (to Twoi pracownicy posiadający wszystkie umiejętności niezbędne do rozwoju Twojej oferty).
• Finansowe (to wszystko co liczy się w zarządzaniu Twoim projektem, musisz zebrać kredyty bankowe, składki, gwarancje, crowdfunding, cash flow…).

Teraz prawdopodobnie myślisz, że niektóre z tych elementów znajdują się w innych polach, które zrobiliśmy w naszym płótnie modelu biznesowego. Jednak tutaj zamierzamy je nieco zniuansować. Będziesz musiał zwrócić uwagę na to, co jest niezbędne do sprawnego funkcjonowania Twojego biznesu i zgrupować wszystko, co jest niezbędne do funkcjonowania Twojego projektu. Mówiąc konkretnie, kluczowe zasoby dadzą Ci środki do dostarczenia Twojej oferty użytkownikom.

Relacja z klientem

Ostatnim punktem, którym zajmiemy się przy projektowaniu kanwy modelu biznesowego, jest relacja z klientem. Pozyskiwanie klientów, owszem, jest dobre ✅ ale musisz też pomyśleć o utrzymaniu klientów. Jak więc będziesz podchodził do utrzymywania relacji z dotychczasowymi klientami?

Nawet jeśli jesteś na wczesnym etapie swojego projektu, ważne jest, aby przyjrzeć się temu. Strategia relacji z klientami jest istotną częścią Twojej strategii marketingowej. Oczywiście, jak możesz sobie wyobrazić, aby właściwie odpowiedzieć na relacje, które mają być utrzymywane z Twoimi klientami i przyszłymi klientami, musisz ich znać. Ta część jest więc powiązana z segmentacją klientów, którą wypełniłeś wcześniej.

Przykładowo, jeśli Twój target znajduje się w Internecie, a w szczególności na portalach społecznościowych, to z pewnością warto skupić się na tym właśnie kanale. Wśród kanałów, które możesz wykorzystać w relacjach z klientami, oto te, które możesz wykorzystać:

• Emailing.
• SMS-Y.
• Sieci społecznościowe.
• Czat…
• Etc…

I oczywiście będziesz musiał zdecydować, jak utrzymać tę relację 😻:

• Poprzez samoobsługę, która ma na celu promowanie autonomii klienta (możemy więc powiedzieć, że komunikacja istnieje w tym przypadku tylko w niewielkim stopniu. Możemy wziąć za przykład FAQ, w których klient 💰 będzie mógł sam znaleźć potrzebne mu informacje).
• Dedykowana pomoc osobista. Niektóre firmy zajmujące się emailingiem oferują swoim największym klientom posiadanie dedykowanego opiekuna biznesowego. Będzie on dostępny zgodnie z warunkami ustalonej umowy (na przykład od poniedziałku do piątku w godzinach 13-18).
• Współtworzenie (influencerzy korzystają z platformy (najczęściej cyfrowej), dzieląc się własnymi treściami).
• Obsługa indywidualna z wykorzystaniem np. call center, czatu lub poczty elektronicznej.
• Społeczności, w których klienci będą spotykać się razem, aby omówić problemy, odbywa się to na portalach społecznościowych.

Szablon Business Model Canvas

Jak zapewne się domyślasz, business model canvas pozwoli Ci przepisać na jednej stronie, jednego dokumentu, wszystkie dane niezbędne do prawidłowego funkcjonowania modelu ekonomicznego Twojego biznesu. Startupy, małe firmy, jak również duże mogą wykonać model biznesowy canvas w dowolnym momencie zgodnie z ich potrzebami.
W porządku, teraz, gdy widzieliśmy szczegółowo każdy punkt tego Business model canvas, może chcesz wiedzieć, jak to wygląda? Cóż, pokażemy ci to teraz.

Oczywiście nie musisz robić tego dokładnie tak, możesz przedstawić je inaczej, jeśli masz na to ochotę.

Jakich narzędzi powinienem użyć, aby stworzyć Business Model Canvas?

Nie musisz mieć ultra wyrafinowanego narzędzia, aby zrobić Business Model Canvas. Możesz po prostu wziąć kartkę papieru i długopis i złożyć ten dokument w całość. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, abyś skorzystał z narzędzi 🔨, które można znaleźć w sieci, takich jak :

• Canva.
• Illustrator.
• Google Document.
• I oczywiście inne strony internetowe, znaleźliśmy taką właśnie tutaj.

Podsumowanie

Podczas tego artykułu mogliśmy zobaczyć jak opracować ✒️ business model canvas, a także różne narzędzia, które można wykorzystać do jego stworzenia. Tworzenie biznes planu wymaga czasu, a Business model canvas zajmuje w nim ważne miejsce.

Dokument ten jest stworzony po to, abyś mógł sformalizować, wymodelować i opracować dochodowy model dla swojego projektu i dobrze poznać swój ekosystem. Istnieje mnóstwo modeli biznesowych, modeli ekonomicznych i wszystko zależy od tego, co chcesz jako model biznesowy. W Business model canvas możemy zrozumieć, że pewne kategorie mogą być zgrupowane razem. Na przykład kluczowe zasoby będą ściśle związane z kluczowymi działaniami, a także kluczowymi partnerami.

Ten dokument może dać Ci informacje, których potrzebujesz, jeśli jesteś w konkurencyjnym sektorze, jeśli Twoje produkty są innowacyjne 💡 lub jeśli musisz ewoluować jego model. Kolejna ważna rzecz, ten dokument jest częścią Twojego badania rynku też (więc biznesplan tak) i w tym badaniu rynku będziesz musiał mieć niezbędne informacje o swoim biznesie (co wydaje się normalne), ale też o konkurencji.

FAQ artykułu Business model canvas

Budowanie modelu biznesowego nie zawsze jest łatwe, zwłaszcza gdy nigdy w życiu nie widziałeś żadnego. W tym FAQ omówimy kilka tematów, które mogą Ci pomóc w tworzeniu modelu biznesowego.

Znaczenie persony

Wciąż nie możesz uciec od zdefiniowania swojego klienta. Persona to portret Twojego idealnego klienta 💰 ale także portret wszystkich segmentów klientów, które możesz mieć. Będziesz musiał zdefiniować:

• Płeć.
• Wiek.
• Lokalizacja twojej persony.
• Jego/jej typ pracy.
• Jego/jej upodobania.
• Ich nawyków konsumpcyjnych.
• Zachowania zakupowe Twoich klientów.
• Ich punkty bólu.

Dzięki temu będziesz wiedział, jak ich pozyskać, a następnie jak ich zatrzymać ❤️ w miarę postępu Twojego projektu.

Po co tworzyć Business model canvas?

Dzięki Business model canvas będziesz mógł poznać cały swój model ekonomiczny, a wszystko to na jednej stronie, jednym dokumencie lub kanwie. Oczywiście nic nie jest ustalone w kamieniu i możesz zmienić lub udoskonalić stworzony przez siebie model.

Dokument ten jest bardzo przydatny do tworzenia projektu lub po prostu do rozwoju linii produktów, których jeszcze nie masz, lub nawet nowej usługi. Wprowadzenie strategii pozwala Ci wiedzieć, czy działania, które zdefiniowałeś są dobre, a tym samym pomaga Ci iść do przodu we właściwym kierunku.

Dokument ten może mieć charakter współpracy, ponieważ może być wykorzystywany przez każdego, kto pracuje z Tobą nad wspomnianym projektem biznesowym.

Metoda Lean Startup

Czy słyszałeś kiedyś o metodzie lean startup? Powinieneś wiedzieć, że termin ten został opracowany przez Amerykanina Erica Riesa, który stworzył znaną metodę zwinnego uruchamiania biznesu poprzez minimalizację kosztów na początku jego istnienia. Przejdziesz przez 3 wyraźne etapy:

• Faza budowy.

Tutaj będziesz musiał ustanowić MVP (nic wspólnego z grami wideo, jeśli są tu mali geekowie 🤓 dookoła), który jest minimalnym realnym produktem. Oznacza to, że twój produkt nie będzie skończony, ale będzie po prostu sfinalizowany i gotowy do wejścia na rynek.
Zasadniczo, umieszczasz pierwszą wersję swojego produktu z głównymi funkcjami i możesz zacząć go sprzedawać. Nie trać czasu na estetykę produktu, musisz go jak najszybciej wprowadzić na rynek (ale upewnij się, że jest opłacalny) i wybrać jeden z kanałów dystrybucji dostosowany do Twojego biznesu.

• Faza pomiaru.

Po wdrożeniu swojego rozwiązania, będziesz chciał je udoskonalić. I tu chodzi o spotkanie z użytkownikami, aby zrozumieć, czego naprawdę oczekują od Twojej oferty. Tutaj firma musi zaspokoić potrzeby swoich segmentów klientów. To jest czas, aby być w wymianie 🥰 ze swoimi użytkownikami i przyjmować wszystkie opinie, czy są konstruktywne, czy nie.

• Faza uczenia się.

Ok, to już wszystko, zebrałeś swój feedbacki. Teraz będziesz musiał podejmować decyzje i wdrażać ulepszenia na podstawie rekomendacji swoich klientów. Oczywiście rekomendacje, które możesz wprowadzić mając czas, którym dysponujesz. Więc możesz usunąć funkcje, dodać funkcje lub po prostu poprawić je w oparciu o informacje zwrotne, które otrzymasz. Kiedy już to zrobisz, możesz wrócić do kroku 1, czyli fazy budowy, przetestować model i iterować.

Teraz wiesz już wszystko o Business model canvas, dobrze go wykorzystaj.